بئر میمونبئرمیمون، چاهی در حوالی مکه است. ۱ - معرفی بئرمیمونبئرمیمون، چاهی در حوالی مکه. اگرچه این چاه در صدر اسلام شهرتی داشته، در حال حاضر محلی بدین نام در ناحیه مکّه یافت نمی‌شود. در منابع موجود نیز مطلبی دال بر این‌که بئرمیمون متروک شده یا هنوز، با نامی دیگر، از آن استفاده می‌شود وجود ندارد. محل این چاه قدیمی نیز مشخص نیست. بسیاری از شواهد گویای آن است که بین مسجدالحرام و منی، ولی اندکی نزدیکتر به محل اخیر، قرار داشته است. ۱.۱ - ذکر بئرمیمون در کتب مختلفشرح طبری [۱]
محمدبن جریرطبری، تاریخ الرسل والملوک، ج۱، ص۴۵۶، چاپ دخویه، لیدن ۱۸۷۹ـ۱۹۰۱.
درباره مرگ خلیفه منصور (۱۵۸/۷۷۵) در بئرمیمون گویای این است که چاه در منطقه حرم و بر راه حاجیان عراقی قرار داشته است (روایت دیگری، محل مرگ منصور را در تپه حَجون ذکر می‌کند نه بئرمیمون).
بر مبنای شاهد دیگری، بئرمیمون در ناحیه شمالی تر مکه، در نزدیکی مَرّالظهران («وادی فاطمه» فعلی)، قرار داشته است. ابن حائک [۲]
ابن حائک، صفة جزیرة العرب، ج۱، ص۲۴۲، چاپ محمدبن علی أکوع، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
بئرمیمون را یکی از دو چاه بسیار کهن قلمداد کرده است.
بکری [۳]
عبدالله بن عبدالعزیز بکری، معجم مااستعجم من اسماء البلاد و المواضع، ج۴، ص۱۲۸۵، چاپ مصطفی سقّا، قاهره ۱۹۴۵ـ ۱۹۵۱.
بر آن است که بئرمیمون از زمزم بسیار کهنتر بوده است.
این چاه اگر از چنین قدمتی برخوردار بود، بایستی آن را فردی متقدّمتر از میمون، یعنی برادر علاءبن حضرمی که حفر چاه را به او و چند همنام او نسبت داده‌اند، حفر کرده باشد. در تاریخ مکه محمدبن احمد نهروالی، معروف به اِعلام [۴]
محمدبن احمد نهروالی، کتاب الاعلام باعلام بیت الله الحرام فی تاریخ مکة المشرفة، ج۱، ص۲۸۲، مکه (تاریخ مقدمه ۱۳۷۰/۱۹۵۰).
آمده است که بئرمیمون به شبکه آبرسانی مکه که بانی آن ملکه زبیده بود، متصل بوده است.
برخی از مفسران، آیه قُل اَرَءَیْتُم اِنْ اَصْبَحَ مآؤُکُمْ غَوْراً فَمَنْ یَاتیکُمْ بِمآءٍ مَعینٍ (بگو اگر آبتان در زمین فرو رود، چه کسی شما را آب روان خواهد داد) را اشاره‌ای به بئرمیمون تلقی کرده‌اند. ۲ - فهرست منابع(۱) علاوه بر قرآن. (۲) ابن حائک، صفة جزیرة العرب، چاپ محمدبن علی أکوع، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. (۳) عبدالله بن عبدالعزیز بکری، معجم مااستعجم من اسماء البلاد و المواضع، چاپ مصطفی سقّا، قاهره ۱۹۴۵ـ ۱۹۵۱. (۴) احمد سباعی، تاریخ مکه، قاهره ۱۳۷۲، ص ۹۶. (۵) محمدبن جریرطبری، تاریخ الرسل والملوک، چاپ دخویه، لیدن ۱۸۷۹ـ۱۹۰۱. (۶) محمدبن احمد فاسی، شفاءالغرام بأخبارالبلدالحرام، قاهره ۱۹۵۶، ج ۱، ص ۳۴۳. (۷) محمدبن احمد نهروالی، کتاب الاعلام باعلام بیت الله الحرام فی تاریخ مکة المشرفة، مکه (تاریخ مقدمه ۱۳۷۰/۱۹۵۰). (۸) علی بن ابی بکر هروی، الاشارات الی معرفة الزیارات، چاپ سوردل ـ تومین، دمشق ۱۹۵۳، ص ۸۹. ۳ - پانویس
۴ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بئرمیمون»، شماره۲۴۵۲. |